Slecht jaar voor landbouwmachinefabrikanten

Gevolgen: werktijdverkorting, saneringen, faillissementen en sluitingen.

Het jaar 2024 gaat voor menig fabrikant van landbouwmachines de boeken in als een financieel slecht jaar. Een jaar dat (vooralsnog) werd overwonnen middels het verkopen van bedrijfsonderdelen (Kaweco), doorvoeren van forse reorganisaties (Baywa), arbeidstijdsverkortingen (Fendt, Krone, Claas en Lemken) en/ of het ontslag van een aanzienlijk deel van de medewerkers (Pöttinger). Maar ook faillissementen zoals van Syn Trac, Novag, Regent en Ursus.

Landbouwmachinefabrikanten zien dit jaar hun omzet fors dalen. De forse winstval van de grootste Duitse landbouwcoöperatie BayWa AG is typerend voor de crisis waarmee de landbouwmechanisatiesector in 2024 kampt. Om het bedrijf te redden is een grote reorganisatie ingezet. Zo sluit BayWa binnen drie jaar 26 van de 400 vestigingen en schrapt ze 1.300 van de huidige 8.000 fulltime banen. Om te kunnen overleven wil BayWa haar organisatie verder stroomlijnen, forse besparingen doorvoeren en daarnaast een deel van haar internationale belangen afstoten. In Nederland bezit BayWa naast bedrijven gericht op zonnepanelen en met Cefetra een bedrijf dat grondstoffen levert aan onder andere de veevoersector. Maar meer bekend is BayWa bekend als eigenaar van Agrimec Holding dat vervolgens de landbouwmechanisatiebedrijven van Abemec beheert. Abemec heeft 23 vestigingen, gelegen in Noord-Brabant, Noord-Limburg, Zeeland, Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland, Flevoland, Drenthe, Overijssel en Groningen. Er zijn gemiddeld 350 werknemers in dienst, waarvan zo’n 165 servicemonteurs. Het hoofdkantoor is gevestigd in Veghel.

Aanzienlijk verlies

Een deel van de bekendste Duitse landbouwmachinefabrikanten sluit het kalenderjaar 2024 waarschijnlijk af met een (aanzienlijk) verlies. Dit na jaren dat de omzetten schijnbaar tot in de hemel groeiden. Stijgende omzetten die, volgens het Duitse vakblad Agrarheute, niet alleen waren toe te schrijven aan stijgende verkoopaantallen, maar zeker ook aan doorgevoerde aanzienlijke prijsstijgingen voor machines. Vaak prijscorrecties die verder gingen dan de hogere energie- en personeelskosten.

Dalende tractorenverkoop

Een graadmeter wat betreft de toestand in de Duitse mechanisatiewereld vormt het aantal verkochte tractoren. Dit aantal daalde in de periode december 2023 tot en met november 2024 met 10,4 procent. Zo werden in deze periode ruim 24 procent minder John Deere’s op de Duitse markt toegelaten. Het aantal toelatingen van deze groen-gele machines daalde van 5.899 naar 4.472 tractoren. Ook Deutz-Fahr kampt met een aanzienlijke daling van het aantal nieuwe verkochte tractoren op de Duitse markt. Dit aantal daalde in de afgelopen 12 maanden met 28,6 procent. Van 2.4.83 naar 1.773 stuks.

Arbeidstijdverkorting

Om in te spelen op de dalende verkoopaantallen voerden Fendt, Claas, Krone, Lemken en Pöttinger arbeidstijdverkorting door. Sommige machinefabrikanten namen verstrekkende maatregelen. Zo ontsloeg Pöttinger dit jaar 200 werknemers. Verder is bij verschillende locaties van Krone de arbeidstijdverkorting al bijna het hele jaar 2024 van kracht. Volgens Agrarheute zal Krone deze arbeidstijdverkorting ook in 2025 worden voortgezet Op de hoofdvestiging in Spelle zal waarschijnlijk ruim een half jaar werktijdverkorting gelden. Volgens Krone vormt de huidige economische onzekerheid en de daarmee gepaard gaande problemen, zoals internationale politieke crises, een ongunstig Europees rentebeleid en hoge energieprijzen, de onderneming tot voorzichtigheid. Ook de medewerkers van Lemken hebben sinds oktober werktijdverkorting. Waarschijnlijk duurt dit tot het einde van dit jaar. De situatie bij ZF Friedrichshafen is ook kritiek. De producent van auto- en tractoronderdelen kampt momenteel met hoge schulden. Deze zijn vooral het gevolg van eerdere overnames. Om de situatie te verlichten is ZF, volgens Agrarheute, voornemens een kwart van haar 54.000 banen in Duitsland te schrappen.

Faillissementen

Dit jaar zijn ook enkele landbouwmachinefabrikanten failliet gegaan. Zoals Syn Trac, Novag, Regent en Ursus. Schulden van in totaal circa 15 miljoen euro, tegenvallende verkopen en aanhoudende leveringsproblemen van onderdelen dwongen Syn Trac de stekker uit het Oostenrijkse bedrijf te trekken. Het in 2016 opgerichte bedrijf ontwikkelde, produceerde en verkocht gespecialiseerde voertuigen zoals systeem- en uitrustingsdragers.

Het Franse Novag, vooral bekend om haar no-till/ directzaaitechnieken machines, heeft in november 2024 haar insolventie aangevraagd. Het bedrijf kan niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen en start een schuldsaneringsprocedure. Volgens Novag is de situatie veroorzaakt door de nodige forse investeringen in productie en ontwikkeling, evenals de wereldwijde economische tegenvallers in de agrarische sector. Het doel van de herstructureringsprocedure is de financiële structuur van het bedrijf te verbeteren om de bedrijfsvoering voort te zetten.

Openbaar verkocht

Zo verging het ook de Oostenrijkse grondbewerkingsfabrikant Regent Pflugfabrik. Nadat ze eind 2023 in forse financiële problemen kwam, ging in augustus 2024 de fabriek en de totale inventaris onder de hamer. In Polen werd de activa van de insolvente tractorfabrikant Ursus SA geveild.

Gered

Het oer-Nederlandse machinemerk Kaweco houdt op te bestaan. Kaweco’s eigenaar, Royal Reesink, trok de stekker eruit. Vanaf 31 december 2024 stoppen alle activiteiten op de productielocatie Reesink Production in Hengelo. Daarmee komt de productie van mengmesttanks, silagewagens en minishovels ten einde. Vooralsnog. Op het laatste moment heeft Royal Reesink in het Duitse Kotte Landtechnik alsnog een overnamekandidaat gevonden. Kaweco wordt door Kotte met een team van oud-Kaweco-medewerkers voortgezet. Dat meldde Hendrik Schuchardt, een van de twee directeuren van Josef Kotte Landtechnik GmbH uit het Duitse Rieste. De directeur tekende onlangs een intentieverklaring voor de overname van de service en het onderhoud aan Kaweco-machines. Kotte heeft ook het plan om het intellectuele eigendom over te nemen.

Doorstart

Stefan Dürr's Ekosem-Agrar AG werd ook gered van een dreigend faillissement. De obligatiehouders van Ekosem-Agrar AG hebben de herstructurering goedgekeurd. Deze is bedoeld om de Duitse holding samen te voegen met de operationele activiteiten van de in Rusland gevestigde Ekosem Groep.