De Agrifac PASSI nieuwe proefveldrooier bieten

Passi is de naam van de nieuwe proefveldrooier van het suikerbieteninstituut IRS. Het staat voor Plot harvesting And Sampling System IRS. Directeur Frans Tijink is trots op de speciaal voor proefvelden aangepaste rooier. 'Wat ons betreft kunnen we hier de komende 20 jaar mee werken', zei hij tegen de onderzoekers van PPO Westmaas, mensen van Suiker Unie, vertegenwoordigers van telerscoöperatie CSV Covas en van de zaadfirma's waarvoor het IRS rassenproeven doet. Deze week demonstreerde het IRS de rooier voor deze groep.

Communicatieman Jurgen Maassen van het IRS vertelt dat het bijzonder is dat de proeven die nu gerooid worden cijfermateriaal opleveren op basis waarvan de boeren in december hun rassenkeuze maken. Het IRS probeert bij het werken in het veld en het verwerken van de cijfers van de bietenproeven heel dicht bij de boerenpraktijk te staan, zodat cijfers aansluiten op teelt op Nederlandse akkerbouwbedrijven en de betaling door de industrie.

De Passi aan het werk

De nieuwe proefveldrooier pakt de veldjes van 3 meter breed en 12 meter lang op als een gewone zesrijige rooier. In die zin is het een SixxTraxx (voorheen BigSix) met een Grimme-ontbladeraar voorop. Maar van binnen is de machine heel anders. Het rooi- en schoningssysteem werkt op alle gronden, van zand tot zware klei. De machine maakt immers een tournee door heel Nederland.

Het belangrijkste verschil is dat de rooier per keer vier containers met ieder zes monsterzakken vult, één zak voor ieder veldje. De machine weegt de opbrengst, doet een deel in de zak en de rest in de bunker. De bunker kan geleegd worden in een kipper en de kraan die op de machine is gemaakt kan de containers op een kar tillen. Na 24 veldjes wisselt de chauffeur de containers.

Lekdicht

Tijink noemt de rooier lekdicht. Voor de proeven is het van belang dat er geen bieten wegschieten en achterblijven. Om dat te bereiken heeft de leverancier en ombouwer Mechanisatie Haarlemmermeer extra rubberflappen aangebracht overal waar een biet door kan.

Het is gelukt om samen met Bauke Bergsma en de andere medewerkers van Mechanisatie Haarlemmermeer in een jaar de aangepaste rooier te maken. Veel is automatisch en te volgen op schermen, maar de chauffeur van de Passi moet nog als extra check altijd handmatig aantekeningen maken. Tijink keek dat af van de Japanse spoorwegen, waar machinisten ook met de hand de stand van de seinen loggen. 'Het houdt je scherp en oplettend', noemt Tijink als voordeel.

Met twee mensen kan alle werk gebeuren. Zo verwacht het IRS toekomstbestendig te werken, want de personeelsbezetting zal in de toekomst niet groot zijn. De chauffeur van de Passi rooit en wisselt de containers. Een tweede medewerker steekt grondmonsters en voert de bieten af met kipper en platte wagen.

Extraatjes

Bijzonder op de Passi is het drukwisselsysteem voor de banden. Op de weg is de bandendruk 2,5 bar, in het veld 1 bar en op de speciale dieplader voor vervoer naar andere delen van het land 0,5 bar om de machine 15 centimeter lager te maken. 'Dit is de enige bunkerrooier die op zon lage bandspanning kan in Nederland', aldus Tijink. Speciale banden maken de lage druk mogelijk.

Voor het wegvervoer was het van belang dat de combinatie een maximale breedte van 3 meter had en maximaal 4 meter hoog is. De lengte is gewoon 14,5 meter gebleven. Het bleek nog een flinke uitdaging de machine 'slank' te houden.

Drie machinisten zijn opgeleid om de Passi te besturen. 'Rust en beheersing is essentieel', zegt Tijink. Hij is blij dat alles zo mooi en binnen de uitgestippelde tijdspanne gemaakt is. Het IRS heeft een rooier met een met de praktijk vergelijkbare techniek en meet alles in een tarreerlokaal dat exact lijkt op dat van Suiker Unie in Dinteloord. 'We zijn heel blij dat Cosun/Suiker Unie zoveel wilden investeren in dit project', aldus de IRS-directeur.