Primeur: uien afstaarten bij het laden verbetert productkwaliteit

Als eerste West-Europese machinefabrikant heeft het jonge en innovatieve bedrijf SU-Tech een uienlader met geïntegreerde afstaarter gebouwd. De machine heeft inmiddels een succesvol seizoen in Nieuw-Zeeland gewerkt. Reden genoeg om de techniek ook in Europa te beproeven.

Het afstaarten van uien tijdens het opladen is niet nieuw, maar in Europa en sommige andere belangrijke teeltgebieden niet de praktijk. Hier wordt het gewas voor het zwadrooien ‘geklapt’. Zeker bij groen loof is een nog openstaande loofpijp een potentiële infectiebron voor schimmels en bacteriën. Door de nek tijdens de velddroogperiode in te laten drogen wordt dit voorkomen. Het afstaarten (verwijderen van loof op de uienlader) kan zo de productkwaliteit verbeteren.

Productontwikkeling

Uienlaadspecialist SU-Tech werd eind 2021 benaderd door de Nieuw-Zeelandse akkerbouwer Daniel Lovett voor de ontwikkeling van een unieke uienlader. Lovett is mede-eigenaar van Lovett Family Farms in Ashburton, Canterbury. Het bedrijf heeft al decennialang ervaring met afstaarten tijdens het laden. Lovett wilde graag een machine van SU-Tech, maar wel een met een afstaartunit, speciaal voor zijn spoorbreedte van 275 cm. Daarvoor ging SU-Tech-eigenaar Wouter Schoot Uiterkamp niet over één nacht ijs. “We hebben veel tests gedaan in samenwerking met onderzoekers in de luchttechniek. Samen bedachten we een systeem die de juiste luchtverdeling heeft. Ik ben er trots op dat dit perfect is gelukt.”

Rijsnelheid is verdubbeld

Lovett heeft het eerste succesvolle oogstseizoen met de machine achter de rug. “Het was geen gemakkelijk seizoen, met veel neerslag en bewolkte dagen”, blikt hij terug. “Dat was precies de reden waarom we een uienlader zochten met veel capaciteit. Met de machine van SU-Tech is die wens uitgekomen. Ten opzichte van mijn oude machine is de rijsnelheid verdubbeld tot zo’n 4 km/ u en daarmee ook de capaciteit. We werken met 270 cm brede bedden, waar 16 rijtjes uien op groeien, en oogsten gemiddeld 80 ton per hectare. De perfecte luchtverdeling van de afstaarter maakt het mogelijk om onder alle omstandigheden een hoge capaciteit te behalen. Omdat de machine minder gevoelig is voor een dauwnat gewas is het aantal werkbare uren toegenomen.”

Productkwaliteit verbeterd

De relatieve eenvoud van het concept is wat de uienteler aanspreekt. “SU-Tech heeft de machine naar onze wens ontwikkeld en gebouwd. Toen we hem uit de container haalden en assembleerden functioneerde hij direct goed. Dat is een echte verdienste voor SU-Tech. Omdat de gewasstroom nauwelijks van richting wisselt, en de uien niet vallen, is de huidkwaliteit merkbaar beter.” Maatwerk is waar SU-Tech in uitblinkt. Dat ging ook in deze machine zitten. “De zeefbanden kunnen we met een druk op de knop achteruit draaien wanneer er een steen tussen zit. Dat werkt geweldig. Enkele details worden nog aangepast. Ik denk dat de machine veel potentie heeft.”

Werkingsprincipe

Het opladen en transporteren van de uien is vergelijkbaar met de bestaande SU-Tech machines. “Op de machine met afstaarter is aan de zijkant een ventilator gemonteerd die lucht door de productstroom blaast”, legt Schoot Uiterkamp uit. “We zorgen ervoor dat de ui rechtovereind komt te staan. Vervolgens wordt het loof door een messenbalk afgeknipt en naar achteren geblazen. Ook onkruid wordt uit de partij verwijderd. Het eindresultaat is vergelijkbaar met een uienloofklapper. Er blijft voldoende loof op de bol staan voor een goede indroging in de bewaring.” Het valt Lovett op dat de ventilator voor de luchtstroom erg stil is. Zijn omvang doet namelijk anders vermoeden. “Dat heeft ons verrast. De vermogensbehoefte valt alleszins mee en de onderhoudsbehoefte is gering.”

Ook in Nederland

De goede ervaring met de machine smaakt voor de ontwikkelaar naar meer. Ook uientelers en zaadleveranciers dichter bij huis tonen interesse. “Voldoende reden om deze zomer in Nederland een machine te testen”, aldus de bedenker. “We werken hard aan een versie die geschikt is voor Europese omstandigheden: zowel in het veld als op de weg. Zo blijft het model binnen de 3 meter transportbreedte. Met praktijktests willen we een beter beeld krijgen in hoeverre de productkwaliteit verbetert wanneer de uien niet langer geklapt in het zwad liggen.”